ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ

Θανάσης Xονδρός & Αλεξάνδρα Κατσιάνη

Κέντρο Ερευνών για τον Προσδιορισμό της Ευτυχίας

Η ευτυχία

ανήκει σ’εκείνους

που υποψιάζονται την ύπαρξή της 

Δελτίο ΚΕΠΕ, 26 Σεπτεμβρίου 1999

 

Οι Χονδρός και Κατσιάνη δρουν συντροφικά από το 1974 με επίκεντρο την τοπική καθημερινότητα της Θεσσαλονίκης. Με τις εικαστικές και μη συμπεριφορές τους, πρώτα ως δίδυμο καλλιτεχνών και ύστερα ως δίδυμο «συνταξιούχων» καλλιτεχνών και φιλολόγων, ως σύντροφοι και ως οικογένεια, αποδοκιμάζουν τα διαχωριστικά όρια τέχνης-ζωής και μας προκαλούν να αναζητήσουμε μέσα από την τέχνη έναν δραστικό τρόπο να ζούμε (όπως αναφέρει και η Αρετή Λεοπούλου στην έκδοση Για τη διαύγεια ανάμεσα στην ταχύτητα και τη διάρκεια / Ψ ί χ ο υ λ α / που πέταξαν πίσω τους ο Θανάσης Χονδρός και η Αλεξάνδρα Κατσιάνη για να βρουν το δρόμο, 2019).

Για περίπου 30 χρόνια, άλλοτε οι δυο τους και άλλοτε μαζί με άλλους, θα οργανώσουν πλήθος από εικαστικές και συναυλιακές δράσεις και θα δημοσιεύσουν εκδόσεις και δίσκους. Η ανορθόδοξη ελευθερία με την οποία κινήθηκαν από το ένα καλλιτεχνικό είδος στο άλλο και ο παιγνιώδης τρόπος με τον οποίο χρησιμοποίησαν τα διαθέσιμα δημιουργικά μέσα θα χαρακτηρίσουν και την καθημερινή ζωή τους. Μιας και από την αρχή τους ενδιέφεραν οι διάφορες συμπεριφορές ως κάτι ενιαίο, την τελευταία δεκαετία –μετά την πρόωρη καλλιτεχνική «συνταξιοδότησή» τους το 2004–, τρέχουν σε αγώνες ορεινού δρόμου ως Ανώνυμοι Ορθολογιστές με τον γιο και την κόρη τους και παράλληλα ως Οίκοι μοιράζονται στιγμές οικογενειακού παιχνιδιού, ηχητικές συνθέσεις, φωτογραφίες, εκδόσεις και βάζα με γλυκό του κουταλιού. Μέχρι και σήμερα, συμμετέχουν σε καλλιτεχνικές διοργανώσεις αποφεύγοντας τη δημιουργία νέων έργων, ενώ συχνά αναρτούν δημοσιεύσεις στο διαδίκτυο προσφέροντας έντυπα και άλλα αντικείμενα από το αρχείο και τις προσωπικές συλλογές τους, με την οικειότητα και την αμεσότητα που θα χαρακτήριζε ένα παζάρι στην αυλή του σπιτιού τους. 

Στο πλαίσιο της κεντρικής έκθεσης, Being as Communion, μια επιλογή από εικαστικές δράσεις και καθημερινές συμπεριφορές αγάπης, οικειότητας, πειραματισμού και αντίστασης παρουσιάζονται σε μια ειδικά σχεδιασμένη πλατφόρμα στη Βίλα Καπαντζή. Στο έργο των Χονδρού και Κατσιάνη τα δίπολα και τα ψευδο-διλήμματα καταρρίπτονται καθώς οι φαινομενικά διαχωρισμένες έννοιες, τέχνης και ζωής, ιδιωτικού και δημόσιου, καθημερινού και επίσημου, βρίσκουν την πραγμάτωσή τους η μία στην άλλη. Έτσι και στην Αιμομιξία, ένα ζευγάρι παπουτσιών της Αλεξάνδρας κατοικεί μέσα σε αυτό του Θανάση ενόσω το ζευγάρι του Θανάση κατοικείται από αυτό της Αλεξάνδρας. Στα διάφορα επίπεδα της ξύλινης πλατφόρμας, τοποθετούνται ανατυπωμένα έντυπα προς διάθεση, δελτία τύπου του ΚΕΠΕ και μια στοίβα από φέιγ βολάν του Ούτως ή άλλως ποίηση, στα οποία όλες οι λέξεις εκτός του διαζευκτικού «ή» έχουν μουτζουρωθεί. Δεξιά και αριστερά, δύο σετ ακουστικών αναπαράγουν μια επιλογή από ηχητικές συνθέσεις του συγκροτήματος Δημοσιοϋπαλληλικό Ρετιρέ και των Οίκοι2310, ενώ στην κορυφή της πλατφόρμας μια σειρά από οθόνες προβάλλουν παλαιότερα βίντεο και καταγραφές δράσεων. Στον τοίχο πάνω από αυτές, βρίσκεται κολλημένη μια φωτογραφία από την αντιπολεμική πορεία του 2003 που απεικονίζει τους ίδιους ανάμεσα σε άλλους να κρατούν το πανό «ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΟΡΙΖΟΝΤΑ». 

Ο τοίχος απέναντι έχει καλυφθεί από πάνω μέχρι κάτω με πολλαπλές ανατυπώσεις ενός αυτοκόλλητου που κολλήθηκε μαζικά στους δρόμους της Θεσσαλονίκης την πρωτοχρονιά του 1984. Σε αυτό απεικονίζονται οι δυο τους να ποζάρουν αγκαλιά και από κάτω με μεγάλα γράμματα αναγράφεται η λέξη «Αγαπιόμαστε» και η διεύθυνσή τους. Στο κέντρο του τοίχου η Κοινότητα, μια εγκατάσταση με 36 κουτάλια να αγκαλιάζουν το ένα το άλλο και όλα μαζί μια μερίδα καστανής ζάχαρης, έρχεται κατευθείαν από τον τοίχο της κουζίνας τους. Αντικριστά, μια φωτεινή neon επιγραφή μας καλεί να απαντήσουμε στην ερώτησή τους, «θέλεις να γίνω οικογένεια σου;».

Το Κέντρο Ερευνών Για Τον Προσδιορισμό Της Ευτυχίας επανεμφανίζεται στην Θεσσαλονίκη 25 χρόνια μετά την πρώτη του λειτουργία και καλεί το κοινό σε μια συλλογική εμπειρία με σκοπό την (εφ)εύρεση νέων τρόπων καθημερινής συσχέτισης, επικοινωνίας και δράσης μέσα από την τέχνη· με σκοπό τον προ(σδι)ορισμό της ευτυχίας.

 

ΧΩΡΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

BEING AS COMMUNION

Η κεντρική έκθεση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης προτείνει μια επανεξέταση: μια επανεξέταση της ζωής ως κοινωνίας, αλλά και της συν-ύπαρξης ως ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε. Το ζήτημα της συν-ύπαρξης εξετάζεται  μέσα από τα έργα 28 καλλιτεχνών/έχνιδων που εστιάζουν σε ποικίλες μορφές συνδιαλλαγής μεταξύ διαφορετικών υποκείμενων, ζώντων και νεκρών, ειδών και περιβαλλόντων. Η έμφαση μετατίθεται πια στις πρακτικές της φροντίδας, της αγάπης, του μοιράσματος, της αλληλοϋποστήριξης και της συμπεριληπτικότητας ως στάσεις ζωής. Καλλιτεχνικές ομάδες, και καλλιτέχνες/ιδες ερευνούν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας σε οικοσυστήματα που απειλούνται, τα πιθανά σενάρια βιώσιμης αλλά και ομαλής συμβίωσης, και τον βαθμό στον οποίο μπορούμε να μάθουμε να μην επιβάλλουμε τον εαυτό μας στον κόσμο γύρω μας.

04.03 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, Επταπύργιο, Γενί Τζαμί, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Γυάλινο περίπτερο «Κήπου Γλυπτών» (παραλία), Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (κτίριο Μ2)

Η κεντρική έκθεση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης προτείνει μια επανεξέταση: μια επανεξέταση της ζωής ως κοινωνίας, αλλά και της συν-ύπαρξης ως ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε. Το ζήτημα της συν-ύπαρξης εξετάζεται  μέσα από τα έργα 28 καλλιτεχνών/έχνιδων που εστιάζουν σε ποικίλες μορφές συνδιαλλαγής μεταξύ διαφορετικών υποκείμενων, ζώντων και νεκρών, ειδών και περιβαλλόντων. Η έμφαση μετατίθεται πια στις πρακτικές της φροντίδας, της αγάπης, του μοιράσματος, της αλληλοϋποστήριξης και της συμπεριληπτικότητας ως στάσεις ζωής. Καλλιτεχνικές ομάδες, και καλλιτέχνες/ιδες ερευνούν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας σε οικοσυστήματα που απειλούνται, τα πιθανά σενάρια βιώσιμης αλλά και ομαλής συμβίωσης, και τον βαθμό στον οποίο μπορούμε να μάθουμε να μην επιβάλλουμε τον εαυτό μας στον κόσμο γύρω μας.

04.03 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, Επταπύργιο, Γενί Τζαμί, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Γυάλινο περίπτερο «Κήπου Γλυπτών» (παραλία), Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (κτίριο Μ2)

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

PROJECTS

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

21.12.2022 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

21.12.2022 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη

BIENNALE 8

ΓΕΩΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Η ανταλλαγή ιδεών, αξιών και κανόνων μέσα σε ένα πλαίσιο διαπραγματεύσεων και συγκρούσεων πολιτισμικής, γεωγραφικής και πολιτικής φύσης είναι το κεντρικό ενδιαφέρον της «γεωκουλτούρας» ως όρου των πολιτικών και κοινωνικών επιστημών. Στον άξονα αυτόν, η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης στρέφει το ενδιαφέρον στους όρους «γη» και «κουλτούρα» και συναρτά την καλλιέργεια της γης με την κουλτούρα ως ένα σύνολο πόρων, κειμένων και πρακτικών που διατίθενται στον άνθρωπο για να κατανοήσει τον κόσμο και να δράσει μέσα σε αυτόν. Διερευνά ζητήματα μνήμης, ιστορίας και διαχείρισης τόσο τ ου φυσικού όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μέσα στις συνθήκες κλιματικής, οικονομικής και προσφυγικής κρίσης.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες εστιάζουν σε ιστορίες τόπων και ανθρώπων, θίγουν ζητήματα ταυτότητας, ηθικής, δικαίου και βιωσιμότητας, προτείνουν αυτοσχέδιες οικολογικές τεχνολογίες, διερευνούν δυνατότητες συλλογικής ύπαρξης, διερωτούν για τα συστήματα με τα οποία οργανώνεται η παραγωγή, η κατανάλωση και η κερδοφορία, κάνουν πράξη ιδέες κοινής χρήσης πόρων και ισότιμης διαβίωσης και τρόπους επανεκτίμησης της εμπορευματοποίησης της ανθρώπινης και εν γένει έμβιας ζωής. Η φαντασία που διατρέχει τα έργα τους αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για τη δυνατότητα να φανταστεί ο καθένας μας διαφορετικές εκδοχές του μέλλοντος.

Πιστεύοντας ότι η τέχνη διευρύνει την κατανόηση του κόσμου, η 8η Μπιενάλε δεν επιδιώκει μόνο να αφυπνίσει την περιβαλλοντική μας συνείδηση, αλλά και να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες του μέλλοντος με νέες διεκδικήσεις και οράματα. Η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης φιλοδοξεί να γίνει μια πράξη επικοινωνίας με τον κόσμο, μια πράξη δικαιοσύνης και ελευθερίας, εμπιστοσύνης και προοδευτικής σκέψης.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης), διοργανώνεται από το MOMus και υλοποιείται από το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες εστιάζουν σε ιστορίες τόπων και ανθρώπων, θίγουν ζητήματα ταυτότητας, ηθικής, δικαίου και βιωσιμότητας, προτείνουν αυτοσχέδιες οικολογικές τεχνολογίες, διερευνούν δυνατότητες συλλογικής ύπαρξης, διερωτούν για τα συστήματα με τα οποία οργανώνεται η παραγωγή, η κατανάλωση και η κερδοφορία, κάνουν πράξη ιδέες κοινής χρήσης πόρων και ισότιμης διαβίωσης και τρόπους επανεκτίμησης της εμπορευματοποίησης της ανθρώπινης και εν γένει έμβιας ζωής. Η φαντασία που διατρέχει τα έργα τους αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για τη δυνατότητα να φανταστεί ο καθένας μας διαφορετικές εκδοχές του μέλλοντος.

Πιστεύοντας ότι η τέχνη διευρύνει την κατανόηση του κόσμου, η 8η Μπιενάλε δεν επιδιώκει μόνο να αφυπνίσει την περιβαλλοντική μας συνείδηση, αλλά και να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες του μέλλοντος με νέες διεκδικήσεις και οράματα. Η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης φιλοδοξεί να γίνει μια πράξη επικοινωνίας με τον κόσμο, μια πράξη δικαιοσύνης και ελευθερίας, εμπιστοσύνης και προοδευτικής σκέψης.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης), διοργανώνεται από το MOMus και υλοποιείται από το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.