ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ

Aslı Çavuşoğlu

Pink as a Cabbage / Green as an Onion / Blue as an Orange, 2020

Στα δεκατρία έργα της εγκατάστασης Pink as a Cabbage / Green as an Onion / Blue as an Orange, η Aslı Çavuşoğlu χρησιμοποιεί φυσικά υλικά και οργανικές μεθόδους ύφανσης και βαφής. Οι επιφάνειές τους που ποικίλουν σε μέγεθος, ύφος και μοτίβα αναπτύσσονται σαν μια πολυρυθμική σύνθεση σε δύο αίθουσες της Βίλας Καπαντζή.

Τα υφάσματα, οι κλωστές και τα χειροποίητα χαρτιά έχουν βαφτεί με φυτικά χρώματα από φρούτα, λαχανικά και άνθη που καλλιεργούνται σε βιώσιμους κήπους και αγροτικές εκτάσεις στην Τουρκία. To κάθε ύφασμα φέρει την ονομασία μιας μοναδικής αγροτικής πρωτοβουλίας που η Çavuşoğlu έχει μελετήσει, ενώ τα υλικά και οι αναπαραστάσεις αντιστοιχούν στην παραγωγή, τις πρακτικές και τις πολιτικές που χαρακτηρίζουν την κάθε μια από αυτές. 

Η στροφή στην κοινοτική καλλιέργεια, την ηθική παραγωγή-διανομή τροφής και την υπεύθυνη κατανάλωση αναδείχθηκε ως πράξη πολιτικής αντίστασης σε μια περίοδο ραγδαίας αστικοποίησης και εκβιομηχάνισης. Το αίτημα επανοικειοποίησης της γης εντατικοποιήθηκε μετά τα γεγονότα του Gezi Park το 2013, όταν οι διαμαρτυρίες ενάντια στην ανοικοδόμηση ενός εμπορικού κέντρου σε πάρκο της Κωνσταντινούπολης οδήγησαν σε μαζικές αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις που αναχαιτίστηκαν με βίαιη καταστολή. Οι χώροι πρασίνου τότε μεταμορφώθηκαν σε τόπους συλλογικών διεκδικήσεων, το σπαρμένο χώμα έγινε σύμβολο των γόνιμων κοινωνικών ζυμώσεων, ενώ τα φυλλώματα, οι βλαστοί και οι καρποί τροφοδοτούν μέχρι και σήμερα το όραμα και την δράση των κοινοτήτων προς ένα δίκαιο και βιώσιμο μέλλον.

Έτσι, παρατηρούμε μια πρωτοβουλία κατοίκων στο Roma Bostanı (Roma Gardens) στην Κωνσταντινούπολη να αντιστέκεται και να διασώζει τον Κήπο της Ρομά Κοινότητας και στη συνέχεια να αναπτύσσεται σε ένα ελπιδοφόρο αγροτικο-πολιτικό μοντέλο λήψης αποφάσεων από και για τους κατοίκους. Την ίδια στιγμή, λίγα χιλιόμετρα ανατολικότερα, αγρότες και αγρότισσες της πόλης παράγουν και εμπορεύονται μαρούλια, ντομάτες και κάθε είδους λαχανικά ακολουθώντας μια πολυετή παράδοση καλλιέργειας στον υπό απειλή Yedikule Bahçe (Yedikule Gardens). Στην κλειστή κοινωνία της Urfa, μια ομάδα γυναικών καταφέρνει να συστήσει τον γυναικείο συνεταιρισμό παραγωγής και διανομής πιπεριάς, Mesopotamia Women’s Cooperative, οργανώνοντας μια ασφαλή κοινότητα για τις γυναίκες της περιοχής. Ενώ στο Devrek, οι 52 αγρότισσες του συνεταιρισμού The Devrek Sun Agricultural Development Cooperative συσπειρώνονται για να εξασφαλίσουν ισορροπημένα οικοσυστήματα και μια βιώσιμη παραγωγή υγιεινών τροφών αναζωογονώντας την εκλιπούσα αγροτική καλλιέργεια και κτηνοτροφία. 

Οι πρωτοβουλίες στο σύνολό τους ποικίλουν, από συλλογικότητες που δημιουργούν κοινοτικές φάρμες και κέντρα εκπαίδευσης για τις πρακτικές της αγροοικολογίας και περμακουλτούρας, τοπικές κοινότητες που οργανώνουν τράπεζες σπόρων σε ενεργούς μύλους για να διασώσουν τα απειλούμενα σιτηρά της περιοχής, μέχρι συνεταιρισμούς ηθικής, περιορισμένης παραγωγής που εμπορεύονται τα προϊόντα τους μονάχα σε αποδεδειγμένα υπεύθυνους διανομείς και καταναλωτές.

Στην ενότητα Pink as a Cabbage / Green as an Onion / Blue as an Orange, τα προτάγματα για τη γη μετουσιώνονται σε μια αναπάντεχη παλέτα με γήινα χρώματα και ήσυχους τόνους που συνεχίζει όμως να διατηρεί την απελευθερωτική δύναμη της συλλογικής φαντασίας. Το χρώμα, που έχει κεντρικό ρόλο στα έργα της Çavuşoğlu, λειτουργεί εδώ ως ένα αφηγηματικό εργαλείο για τις ιστορίες των πρωτοβουλιών που ευδοκιμούν στα αστικά κέντρα και την περιφέρεια, επεκτείνουν τις ρίζες τους βαθιά στην γη, δημιουργούν δίκτυα, διεκδικούν χώρο και μεταμορφώνουν τοπία. 

Ο τίτλος δανείζεται από ένα ποίημα του σουρεαλιστή συγγραφέα Paul Éluard για να υποδηλώσει τον κρίσιμο ρόλο της φαντασίας στην οικοδόμηση ενός κοινού μέλλοντος, ενώ τα ίδια τα έργα, όπως σημειώνει η επιμελήτρια Özge Ersoy σε κείμενο της για τη συγκεκριμένη σειρά, «τοποθετούν τις αγροτικές πρωτοβουλίες μικρής κλίμακας όχι μόνο ως τόπους καθημερινής αντίστασης, αλλά και ως συστήματα αξιών» που πρέπει να λάβουμε υπόψη.

ΧΩΡΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

BEING AS COMMUNION

Η κεντρική έκθεση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης προτείνει μια επανεξέταση: μια επανεξέταση της ζωής ως κοινωνίας, αλλά και της συν-ύπαρξης ως ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε. Το ζήτημα της συν-ύπαρξης εξετάζεται  μέσα από τα έργα 28 καλλιτεχνών/έχνιδων που εστιάζουν σε ποικίλες μορφές συνδιαλλαγής μεταξύ διαφορετικών υποκείμενων, ζώντων και νεκρών, ειδών και περιβαλλόντων. Η έμφαση μετατίθεται πια στις πρακτικές της φροντίδας, της αγάπης, του μοιράσματος, της αλληλοϋποστήριξης και της συμπεριληπτικότητας ως στάσεις ζωής. Καλλιτεχνικές ομάδες, και καλλιτέχνες/ιδες ερευνούν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας σε οικοσυστήματα που απειλούνται, τα πιθανά σενάρια βιώσιμης αλλά και ομαλής συμβίωσης, και τον βαθμό στον οποίο μπορούμε να μάθουμε να μην επιβάλλουμε τον εαυτό μας στον κόσμο γύρω μας.

04.03 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, Επταπύργιο, Γενί Τζαμί, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Γυάλινο περίπτερο «Κήπου Γλυπτών» (παραλία), Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (κτίριο Μ2)

Η κεντρική έκθεση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης προτείνει μια επανεξέταση: μια επανεξέταση της ζωής ως κοινωνίας, αλλά και της συν-ύπαρξης ως ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε. Το ζήτημα της συν-ύπαρξης εξετάζεται  μέσα από τα έργα 28 καλλιτεχνών/έχνιδων που εστιάζουν σε ποικίλες μορφές συνδιαλλαγής μεταξύ διαφορετικών υποκείμενων, ζώντων και νεκρών, ειδών και περιβαλλόντων. Η έμφαση μετατίθεται πια στις πρακτικές της φροντίδας, της αγάπης, του μοιράσματος, της αλληλοϋποστήριξης και της συμπεριληπτικότητας ως στάσεις ζωής. Καλλιτεχνικές ομάδες, και καλλιτέχνες/ιδες ερευνούν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας σε οικοσυστήματα που απειλούνται, τα πιθανά σενάρια βιώσιμης αλλά και ομαλής συμβίωσης, και τον βαθμό στον οποίο μπορούμε να μάθουμε να μην επιβάλλουμε τον εαυτό μας στον κόσμο γύρω μας.

04.03 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, Επταπύργιο, Γενί Τζαμί, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Γυάλινο περίπτερο «Κήπου Γλυπτών» (παραλία), Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (κτίριο Μ2)

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

PROJECTS

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

21.12.2022 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

21.12.2022 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη

BIENNALE 8

ΓΕΩΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Η ανταλλαγή ιδεών, αξιών και κανόνων μέσα σε ένα πλαίσιο διαπραγματεύσεων και συγκρούσεων πολιτισμικής, γεωγραφικής και πολιτικής φύσης είναι το κεντρικό ενδιαφέρον της «γεωκουλτούρας» ως όρου των πολιτικών και κοινωνικών επιστημών. Στον άξονα αυτόν, η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης στρέφει το ενδιαφέρον στους όρους «γη» και «κουλτούρα» και συναρτά την καλλιέργεια της γης με την κουλτούρα ως ένα σύνολο πόρων, κειμένων και πρακτικών που διατίθενται στον άνθρωπο για να κατανοήσει τον κόσμο και να δράσει μέσα σε αυτόν. Διερευνά ζητήματα μνήμης, ιστορίας και διαχείρισης τόσο τ ου φυσικού όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μέσα στις συνθήκες κλιματικής, οικονομικής και προσφυγικής κρίσης.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες εστιάζουν σε ιστορίες τόπων και ανθρώπων, θίγουν ζητήματα ταυτότητας, ηθικής, δικαίου και βιωσιμότητας, προτείνουν αυτοσχέδιες οικολογικές τεχνολογίες, διερευνούν δυνατότητες συλλογικής ύπαρξης, διερωτούν για τα συστήματα με τα οποία οργανώνεται η παραγωγή, η κατανάλωση και η κερδοφορία, κάνουν πράξη ιδέες κοινής χρήσης πόρων και ισότιμης διαβίωσης και τρόπους επανεκτίμησης της εμπορευματοποίησης της ανθρώπινης και εν γένει έμβιας ζωής. Η φαντασία που διατρέχει τα έργα τους αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για τη δυνατότητα να φανταστεί ο καθένας μας διαφορετικές εκδοχές του μέλλοντος.

Πιστεύοντας ότι η τέχνη διευρύνει την κατανόηση του κόσμου, η 8η Μπιενάλε δεν επιδιώκει μόνο να αφυπνίσει την περιβαλλοντική μας συνείδηση, αλλά και να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες του μέλλοντος με νέες διεκδικήσεις και οράματα. Η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης φιλοδοξεί να γίνει μια πράξη επικοινωνίας με τον κόσμο, μια πράξη δικαιοσύνης και ελευθερίας, εμπιστοσύνης και προοδευτικής σκέψης.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης), διοργανώνεται από το MOMus και υλοποιείται από το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες εστιάζουν σε ιστορίες τόπων και ανθρώπων, θίγουν ζητήματα ταυτότητας, ηθικής, δικαίου και βιωσιμότητας, προτείνουν αυτοσχέδιες οικολογικές τεχνολογίες, διερευνούν δυνατότητες συλλογικής ύπαρξης, διερωτούν για τα συστήματα με τα οποία οργανώνεται η παραγωγή, η κατανάλωση και η κερδοφορία, κάνουν πράξη ιδέες κοινής χρήσης πόρων και ισότιμης διαβίωσης και τρόπους επανεκτίμησης της εμπορευματοποίησης της ανθρώπινης και εν γένει έμβιας ζωής. Η φαντασία που διατρέχει τα έργα τους αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για τη δυνατότητα να φανταστεί ο καθένας μας διαφορετικές εκδοχές του μέλλοντος.

Πιστεύοντας ότι η τέχνη διευρύνει την κατανόηση του κόσμου, η 8η Μπιενάλε δεν επιδιώκει μόνο να αφυπνίσει την περιβαλλοντική μας συνείδηση, αλλά και να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες του μέλλοντος με νέες διεκδικήσεις και οράματα. Η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης φιλοδοξεί να γίνει μια πράξη επικοινωνίας με τον κόσμο, μια πράξη δικαιοσύνης και ελευθερίας, εμπιστοσύνης και προοδευτικής σκέψης.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης), διοργανώνεται από το MOMus και υλοποιείται από το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.