ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ

Γιάννης Παπαδόπουλος

Άνθρωποι που κατάγονται από δένδρα και ζαρκάδια, 2023
People Descended From Trees and Deer, 2023

Για την συμμετοχή του στην κεντρική έκθεση της Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης ο Γιάννης Παπαδόπουλος συνδιαλέγεται με το χαρακτικό έργο και το πρόσωπο της Βάσω Κατράκη. Μελέτησε για μήνες τη ζωή και το έργο της ζωγράφου και χαράκτριας, επισκέφτηκε τη  γενέτειρα της το Αιτωλικό, συνεργάστηκε με την κόρη της, μελέτησε προσωπικά αρχεία και αντικείμενά της. Σαν τον αφηγητή που ξέρει μία μεγαλύτερη ιστορία από αυτή που αφηγείται, ο Παπαδόπουλος επέλεξε να εργαστεί γύρω από ένα υλικό λιγότερο γνωστό από τα βραβευμένα χαρακτικά της Κατράκη. Στο έργο του Άνθρωποι που κατάγονται από δένδρα και ζαρκάδια, διαχειρίζεται και παρουσιάζει μέρος από τις ξύλινες μήτρες χαρακτικής, αρχειακό υλικό και ένα ανέλπιστο δείγμα από κουρτίνες, όπως ο ίδιος ο Παπαδόπουλος αναφέρει, τις οποίες η χαράκτρια τύπωσε για συγκεκριμένη ανάθεση. 

Οι μήτρες είναι τα κομμάτια υλικού (ξύλο, χαλκός, πέτρα) τα οποία χαράσει ο χαράκτης για να τυπώσει το έργο του. Κάθε χρώμα τυπώματος, χρειάζεται τη δική του μήτρα. Για τα πολύχρωμα χαρακτικά της, η Κατράκη συνήθιζε να χαράσει τις μήτρες και στις δύο όψεις του ξύλου. Ο Παπαδόπουλος επιλέγει να παρουσιάσει τις αμφίπλευρες μήτρες οριζόντια, με την μια μόνο πλευρά τους ορατή. Με τη δημιουργία απρόσμενων συνθηκών θέασης στις ξύλινες πλάκες, στο αρχειακό υλικό και στις κουρτίνες – οι οποίες έχουν ανατυπωθεί και προσαρμοστεί για την ειδική εγκατάσταση στον χώρο του MOMus – επιχειρείται και τίθεται υπό δοκιμή μία λεπτή ισορροπία ρόλων. ‘Οσο το χέρι και τα εργαλεία της χαράκτριας Κατράκη είναι εμφανή πάνω τους, τόσο ο Παπαδοπουλος επέλεξε μία στάση μεταξύ προσκηνίου και παρασκηνίου για το έργο του, στο οποίο δύσκολα διακρίνουμε τα όρια μεταξύ επιμέλειας, σκηνογραφίας και εικαστικής πράξης. Πρόθεση του καλλιτέχνη είναι μία νέα ανάγνωση του έργου της Βάσως Κατράκη, μέσα από την δική του προσωπική ματιά, η οποία καθορίζεται από την κοινή καταγωγή από την ελληνική περιφέρεια και δη τη Δυτική Ελλάδα – αυτός από την Πάτρα, η Κατράκη από το Αιτωλικό- καθώς και την σχέση με την φύση και την εργασία στην ύπαιθρο. 

Επιστρέφοντας στην έννοια της περιφέρειας που τον απασχολεί στο έργο του, μεταφορικά και κυριολεκτικά, ο Παπαδόπουλος μάς παρουσιάζει ένα στοχαστικό εικαστικό δοκίμιο από τη μελέτη του έργου της Κατράκη, των υλικών που χρησιμοποίησε, της γενέτειράς της, που τόσο την ενέπνευσε, των συνθηκών δημιουργίας των έργων της. Η παρουσίασή του περιέχει τρόπους τόσο ενός επιστήμονα (ο Παπαδόπουλος σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας πριν βρεθεί στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα και στην συνέχεια στην Ολλανδία, όπου σπούδασε εικαστικά) όσο και ενός εικαστικού ερευνητή. 

Στο έργο του ο Παπαδόπουλος εργάζεται με τις πρακτικές της χαρακτικής και της τυπογραφίας, θεωρώντας τες ως πολιτισμικό συμβάν. Ξεκινά από τη θεμελιώδη συνθήκη του τυπώματος, τον απασχολεί η τεχνική, η πίεση της μήτρας πάνω στο χαρτί. Εξερευνά ιστορικές και πολιτισμικές συνθήκες και το πλαίσιο δημιουργίας ενός έργου. Για παράδειγμα πώς το ιδιαίτερο κλίμα της λιμνοθάλασσας του Αιτωλικού έπαιξε ρόλο στη δημιουργία των χαρακτικών αυτών. Πώς η ασταθής συνθήκη της μεγάλης αυτής έκτασης από λιμνάζοντα νερά, μεταξύ νερού και στεριάς, η εργασία στην ύπαιθρο και η καθημερινή επαφή με τη φύση προσδιορίζει θεματολογία, υλικά και τρόπους παραγωγής του έργου.

ΧΩΡΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

BEING AS COMMUNION

Η κεντρική έκθεση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης προτείνει μια επανεξέταση: μια επανεξέταση της ζωής ως κοινωνίας, αλλά και της συν-ύπαρξης ως ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε. Το ζήτημα της συν-ύπαρξης εξετάζεται  μέσα από τα έργα 28 καλλιτεχνών/έχνιδων που εστιάζουν σε ποικίλες μορφές συνδιαλλαγής μεταξύ διαφορετικών υποκείμενων, ζώντων και νεκρών, ειδών και περιβαλλόντων. Η έμφαση μετατίθεται πια στις πρακτικές της φροντίδας, της αγάπης, του μοιράσματος, της αλληλοϋποστήριξης και της συμπεριληπτικότητας ως στάσεις ζωής. Καλλιτεχνικές ομάδες, και καλλιτέχνες/ιδες ερευνούν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας σε οικοσυστήματα που απειλούνται, τα πιθανά σενάρια βιώσιμης αλλά και ομαλής συμβίωσης, και τον βαθμό στον οποίο μπορούμε να μάθουμε να μην επιβάλλουμε τον εαυτό μας στον κόσμο γύρω μας.

04.03 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, Επταπύργιο, Γενί Τζαμί, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Γυάλινο περίπτερο «Κήπου Γλυπτών» (παραλία), Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (κτίριο Μ2)

Η κεντρική έκθεση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης προτείνει μια επανεξέταση: μια επανεξέταση της ζωής ως κοινωνίας, αλλά και της συν-ύπαρξης ως ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε. Το ζήτημα της συν-ύπαρξης εξετάζεται  μέσα από τα έργα 28 καλλιτεχνών/έχνιδων που εστιάζουν σε ποικίλες μορφές συνδιαλλαγής μεταξύ διαφορετικών υποκείμενων, ζώντων και νεκρών, ειδών και περιβαλλόντων. Η έμφαση μετατίθεται πια στις πρακτικές της φροντίδας, της αγάπης, του μοιράσματος, της αλληλοϋποστήριξης και της συμπεριληπτικότητας ως στάσεις ζωής. Καλλιτεχνικές ομάδες, και καλλιτέχνες/ιδες ερευνούν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας σε οικοσυστήματα που απειλούνται, τα πιθανά σενάρια βιώσιμης αλλά και ομαλής συμβίωσης, και τον βαθμό στον οποίο μπορούμε να μάθουμε να μην επιβάλλουμε τον εαυτό μας στον κόσμο γύρω μας.

04.03 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, Επταπύργιο, Γενί Τζαμί, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Γυάλινο περίπτερο «Κήπου Γλυπτών» (παραλία), Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (κτίριο Μ2)

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

PROJECTS

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

21.12.2022 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

21.12.2022 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη

BIENNALE 8

ΓΕΩΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Η ανταλλαγή ιδεών, αξιών και κανόνων μέσα σε ένα πλαίσιο διαπραγματεύσεων και συγκρούσεων πολιτισμικής, γεωγραφικής και πολιτικής φύσης είναι το κεντρικό ενδιαφέρον της «γεωκουλτούρας» ως όρου των πολιτικών και κοινωνικών επιστημών. Στον άξονα αυτόν, η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης στρέφει το ενδιαφέρον στους όρους «γη» και «κουλτούρα» και συναρτά την καλλιέργεια της γης με την κουλτούρα ως ένα σύνολο πόρων, κειμένων και πρακτικών που διατίθενται στον άνθρωπο για να κατανοήσει τον κόσμο και να δράσει μέσα σε αυτόν. Διερευνά ζητήματα μνήμης, ιστορίας και διαχείρισης τόσο τ ου φυσικού όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μέσα στις συνθήκες κλιματικής, οικονομικής και προσφυγικής κρίσης.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες εστιάζουν σε ιστορίες τόπων και ανθρώπων, θίγουν ζητήματα ταυτότητας, ηθικής, δικαίου και βιωσιμότητας, προτείνουν αυτοσχέδιες οικολογικές τεχνολογίες, διερευνούν δυνατότητες συλλογικής ύπαρξης, διερωτούν για τα συστήματα με τα οποία οργανώνεται η παραγωγή, η κατανάλωση και η κερδοφορία, κάνουν πράξη ιδέες κοινής χρήσης πόρων και ισότιμης διαβίωσης και τρόπους επανεκτίμησης της εμπορευματοποίησης της ανθρώπινης και εν γένει έμβιας ζωής. Η φαντασία που διατρέχει τα έργα τους αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για τη δυνατότητα να φανταστεί ο καθένας μας διαφορετικές εκδοχές του μέλλοντος.

Πιστεύοντας ότι η τέχνη διευρύνει την κατανόηση του κόσμου, η 8η Μπιενάλε δεν επιδιώκει μόνο να αφυπνίσει την περιβαλλοντική μας συνείδηση, αλλά και να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες του μέλλοντος με νέες διεκδικήσεις και οράματα. Η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης φιλοδοξεί να γίνει μια πράξη επικοινωνίας με τον κόσμο, μια πράξη δικαιοσύνης και ελευθερίας, εμπιστοσύνης και προοδευτικής σκέψης.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης), διοργανώνεται από το MOMus και υλοποιείται από το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες εστιάζουν σε ιστορίες τόπων και ανθρώπων, θίγουν ζητήματα ταυτότητας, ηθικής, δικαίου και βιωσιμότητας, προτείνουν αυτοσχέδιες οικολογικές τεχνολογίες, διερευνούν δυνατότητες συλλογικής ύπαρξης, διερωτούν για τα συστήματα με τα οποία οργανώνεται η παραγωγή, η κατανάλωση και η κερδοφορία, κάνουν πράξη ιδέες κοινής χρήσης πόρων και ισότιμης διαβίωσης και τρόπους επανεκτίμησης της εμπορευματοποίησης της ανθρώπινης και εν γένει έμβιας ζωής. Η φαντασία που διατρέχει τα έργα τους αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για τη δυνατότητα να φανταστεί ο καθένας μας διαφορετικές εκδοχές του μέλλοντος.

Πιστεύοντας ότι η τέχνη διευρύνει την κατανόηση του κόσμου, η 8η Μπιενάλε δεν επιδιώκει μόνο να αφυπνίσει την περιβαλλοντική μας συνείδηση, αλλά και να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες του μέλλοντος με νέες διεκδικήσεις και οράματα. Η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης φιλοδοξεί να γίνει μια πράξη επικοινωνίας με τον κόσμο, μια πράξη δικαιοσύνης και ελευθερίας, εμπιστοσύνης και προοδευτικής σκέψης.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης), διοργανώνεται από το MOMus και υλοποιείται από το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.