ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ

Jumana Emil Abboud

Τhe Water From Your Eye, 2016-2022

Η καλλιτεχνική πρακτική της Jumana Emil Abboud επικεντρώνεται στην έρευνα παραμυθιών, μύθων και νανουρισμάτων που διαφυλάσσονται διαχρονικά από γενιές γυναικών ως μια μορφή ενθύμησης των υδάτινων πηγών που έρρεαν άλλοτε στα πλέον κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Οι γυναίκες που κρατούν ζωντανές αυτές τις αφηγήσεις κατάφεραν να προστατέψουν τα τοπία από τα οποία ξεριζώθηκαν βίαια σφραγίζοντάς τα στην προφορική μνήμη. Αν και οι συγκεκριμένες πηγές νερού έχουν πια στερέψει, η ανάμνησή τους κυλάει ακόμη στη συλλογική φαντασία υπερβαίνοντας τον Χρόνο και την καταστολή. Οι μυθικές αφηγήσεις γίνονται πράξεις αντίστασης: αντίσταση στη μυωπία του κρατισμού και των εξαιρέσεών του και ακόμη περισσότερο, αντίσταση στη λησμονιά του τοπίου και της γης. Εξάλλου δεν τραγουδάς για έναν τόπο που δεν αγαπάς.

Η Abboud αφουγκράζεται τα υπόγεια ρεύματα της Ιστορίας που ψιθυρίζονται, τραγουδιούνται ή ερμηνεύονται από τις γυναικείες φωνές. Στρέφεται σε αυτές που έχουμε μάθει να ακούμε λιγότερο αναδεικνύοντας τη ζωτική σημασία των όσων έχουν να πουν. Οι ήρεμες και τρυφερές φωνές που αφηγούνται τις μυθικές ιστορίες των πηγών δεν ψιθυρίζουν παρά βρυχώνται. Η λυρικότητά τους ξεχειλίζει από δύναμη και ορμή σαν το ποτάμι που φουσκώνει. Η γνώση τους για τη γη μοιράζεται σαν σπόρος που καρποφορεί πολλαπλές δυνατότητες μεταμόρφωσης, της γης, των δέντρων, των πηγών, των ανθρώπων που μετουσιώνονται σε πνεύματα, σε τοπία, από τρεχούμενα νερά μέχρι αστέρια που αστράφτουν στον ουρανό. Αυτοί οι μύθοι περιγράφουν παράλληλα έναν άλλο τρόπο αντίληψης του φυσικού τοπίου, όπου οι γεωγραφίες δεν εργαλειοποιούνται, όπου η γη και το νερό δεν αποτελούν πηγές κέρδους. Εδώ, η γη και τα νερά της μιλούν τη γλώσσα της φροντίδας.

Τα συνεχώς μεταβαλλόμενα τοπία και γεωγραφικά όρια οδήγησαν την Abboud να επεκτείνει την έρευνά της στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και να ακολουθήσει τις ίδιες τις ιστορίες που ρέουν σαν ποτάμια μεταξύ γειτονικών χωρών αγνοώντας τους μικροπρεπείς περιορισμούς των ανθρώπινων συνόρων. Οι ιστορίες μοιάζουν να ταξιδεύουν σαν σπόροι που τους φυσούν οι άνεμοι σε μυριάδες κατευθύνσεις, μεταβάλλονται μορφολογικά σύμφωνα με τις νέες ρίζες που αναπτύσσουν, προσαρμόζονται στη νέα τους γεωγραφία, ευδοκιμούν είτε η γη είναι γόνιμη είτε όχι. Στην σειρά έργων που εκτίθενται στην 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης  συμπλέκονται δύο εκδοχές της ίδιας ιστορίας: «The Orphan’s Cow» από την Παλαιστίνη και «Πούλια και Αυγερινός» από την Ελλάδα. Οι δύο ιστορίες ταυτίζονται σε ορισμένα βασικά σημεία: ένα κορίτσι και ένα αγόρι, μια αδελφική αγάπη και μια μεταμορφωτική πηγή νερού. Από εκεί και έπειτα κάθε γλώσσα ρέει αυτόνομα προσθέτοντας λεπτομέρειες και μετατοπίζοντας νοήματα προς ένα διαφορετικό τέλος.

Με τη σειρά της, η Abboud φαντάζεται ξανά αυτές τις διαχρονικές ιστορίες, τις επανατοποθετεί σε σύγχρονα πλαίσια και έπειτα τις σχεδιάζει στο χαρτί απελευθερώνοντάς τις από το παρελθόν τους. Σχεδιάζοντας και επανασχεδιάζοντάς τες, η καλλιτέχνιδα, με ένα γλίστρημα του πινέλου και μια υποψία χρώματος, μέσω της δυναμικής επανάληψης, προσφέρει νοσταλγικά αυτούς τους μύθους ως οιωνούς και προτάσεις για νέες αναγνώσεις.

Στα σχέδια που παρουσιάζονται, χρησιμοποιεί την ίδια την συμβολική υλικότητα της γης από την οποία εμπνέονται τα σχέδια και οι ιστορίες της ζωγραφίζοντας με χειροποίητες μπογιές από ρόδια, σουμάκ και αβοκάντο. Με τον ίδιο τρόπο που το νερό διαπερνά το κέλυφος ενός ροδιού και μετατρέπεται σε καθαρή χρωστική ουσία, η καλλιτέχνιδα εισέρχεται στην πηγή των αφηγήσεων φτάνοντας μέχρι τον πυρήνα τους.

Τα σχέδια είναι η καρδιά αυτών των ιστοριών. Αυτά είναι το νερό που κυλάει από τα μάτια μας.

ΧΩΡΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

BEING AS COMMUNION

Η κεντρική έκθεση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης προτείνει μια επανεξέταση: μια επανεξέταση της ζωής ως κοινωνίας, αλλά και της συν-ύπαρξης ως ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε. Το ζήτημα της συν-ύπαρξης εξετάζεται  μέσα από τα έργα 28 καλλιτεχνών/έχνιδων που εστιάζουν σε ποικίλες μορφές συνδιαλλαγής μεταξύ διαφορετικών υποκείμενων, ζώντων και νεκρών, ειδών και περιβαλλόντων. Η έμφαση μετατίθεται πια στις πρακτικές της φροντίδας, της αγάπης, του μοιράσματος, της αλληλοϋποστήριξης και της συμπεριληπτικότητας ως στάσεις ζωής. Καλλιτεχνικές ομάδες, και καλλιτέχνες/ιδες ερευνούν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας σε οικοσυστήματα που απειλούνται, τα πιθανά σενάρια βιώσιμης αλλά και ομαλής συμβίωσης, και τον βαθμό στον οποίο μπορούμε να μάθουμε να μην επιβάλλουμε τον εαυτό μας στον κόσμο γύρω μας.

04.03 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, Επταπύργιο, Γενί Τζαμί, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Γυάλινο περίπτερο «Κήπου Γλυπτών» (παραλία), Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (κτίριο Μ2)

Η κεντρική έκθεση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης προτείνει μια επανεξέταση: μια επανεξέταση της ζωής ως κοινωνίας, αλλά και της συν-ύπαρξης ως ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε. Το ζήτημα της συν-ύπαρξης εξετάζεται  μέσα από τα έργα 28 καλλιτεχνών/έχνιδων που εστιάζουν σε ποικίλες μορφές συνδιαλλαγής μεταξύ διαφορετικών υποκείμενων, ζώντων και νεκρών, ειδών και περιβαλλόντων. Η έμφαση μετατίθεται πια στις πρακτικές της φροντίδας, της αγάπης, του μοιράσματος, της αλληλοϋποστήριξης και της συμπεριληπτικότητας ως στάσεις ζωής. Καλλιτεχνικές ομάδες, και καλλιτέχνες/ιδες ερευνούν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας σε οικοσυστήματα που απειλούνται, τα πιθανά σενάρια βιώσιμης αλλά και ομαλής συμβίωσης, και τον βαθμό στον οποίο μπορούμε να μάθουμε να μην επιβάλλουμε τον εαυτό μας στον κόσμο γύρω μας.

04.03 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, Επταπύργιο, Γενί Τζαμί, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Γυάλινο περίπτερο «Κήπου Γλυπτών» (παραλία), Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (κτίριο Μ2)

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

PROJECTS

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

21.12.2022 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

09.02 –
30.04.2023

Μία συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus

21.12.2022 –
21.05.2023

MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη

BIENNALE 8

ΓΕΩΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Η ανταλλαγή ιδεών, αξιών και κανόνων μέσα σε ένα πλαίσιο διαπραγματεύσεων και συγκρούσεων πολιτισμικής, γεωγραφικής και πολιτικής φύσης είναι το κεντρικό ενδιαφέρον της «γεωκουλτούρας» ως όρου των πολιτικών και κοινωνικών επιστημών. Στον άξονα αυτόν, η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης στρέφει το ενδιαφέρον στους όρους «γη» και «κουλτούρα» και συναρτά την καλλιέργεια της γης με την κουλτούρα ως ένα σύνολο πόρων, κειμένων και πρακτικών που διατίθενται στον άνθρωπο για να κατανοήσει τον κόσμο και να δράσει μέσα σε αυτόν. Διερευνά ζητήματα μνήμης, ιστορίας και διαχείρισης τόσο τ ου φυσικού όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μέσα στις συνθήκες κλιματικής, οικονομικής και προσφυγικής κρίσης.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες εστιάζουν σε ιστορίες τόπων και ανθρώπων, θίγουν ζητήματα ταυτότητας, ηθικής, δικαίου και βιωσιμότητας, προτείνουν αυτοσχέδιες οικολογικές τεχνολογίες, διερευνούν δυνατότητες συλλογικής ύπαρξης, διερωτούν για τα συστήματα με τα οποία οργανώνεται η παραγωγή, η κατανάλωση και η κερδοφορία, κάνουν πράξη ιδέες κοινής χρήσης πόρων και ισότιμης διαβίωσης και τρόπους επανεκτίμησης της εμπορευματοποίησης της ανθρώπινης και εν γένει έμβιας ζωής. Η φαντασία που διατρέχει τα έργα τους αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για τη δυνατότητα να φανταστεί ο καθένας μας διαφορετικές εκδοχές του μέλλοντος.

Πιστεύοντας ότι η τέχνη διευρύνει την κατανόηση του κόσμου, η 8η Μπιενάλε δεν επιδιώκει μόνο να αφυπνίσει την περιβαλλοντική μας συνείδηση, αλλά και να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες του μέλλοντος με νέες διεκδικήσεις και οράματα. Η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης φιλοδοξεί να γίνει μια πράξη επικοινωνίας με τον κόσμο, μια πράξη δικαιοσύνης και ελευθερίας, εμπιστοσύνης και προοδευτικής σκέψης.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης), διοργανώνεται από το MOMus και υλοποιείται από το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες εστιάζουν σε ιστορίες τόπων και ανθρώπων, θίγουν ζητήματα ταυτότητας, ηθικής, δικαίου και βιωσιμότητας, προτείνουν αυτοσχέδιες οικολογικές τεχνολογίες, διερευνούν δυνατότητες συλλογικής ύπαρξης, διερωτούν για τα συστήματα με τα οποία οργανώνεται η παραγωγή, η κατανάλωση και η κερδοφορία, κάνουν πράξη ιδέες κοινής χρήσης πόρων και ισότιμης διαβίωσης και τρόπους επανεκτίμησης της εμπορευματοποίησης της ανθρώπινης και εν γένει έμβιας ζωής. Η φαντασία που διατρέχει τα έργα τους αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για τη δυνατότητα να φανταστεί ο καθένας μας διαφορετικές εκδοχές του μέλλοντος.

Πιστεύοντας ότι η τέχνη διευρύνει την κατανόηση του κόσμου, η 8η Μπιενάλε δεν επιδιώκει μόνο να αφυπνίσει την περιβαλλοντική μας συνείδηση, αλλά και να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες του μέλλοντος με νέες διεκδικήσεις και οράματα. Η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης φιλοδοξεί να γίνει μια πράξη επικοινωνίας με τον κόσμο, μια πράξη δικαιοσύνης και ελευθερίας, εμπιστοσύνης και προοδευτικής σκέψης.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης), διοργανώνεται από το MOMus και υλοποιείται από το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.